Deputetja e Kuvendit të Kosovës, në radhët e Alternativës, Mimoza Kusari-Lila, në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, ka folur për taksën doganore 100 për qind, që Kosova e ka vendosur për produktet e Serbisë dhe të Bosnje dhe Hercegovinës. Sipas saj, ky vendim i Qeverisë është i domosdoshëm dhe mekanizmi i vetëm për ta kushtëzuar Serbinë.
Ish-ministrja e Tregtisë dhe Industrisë, thotë se reagimet e Federica Mogherinit për taksën 100 për qind, janë të njëanshme. Ajo thotë se prodhuesit kosovarë do të përfitojnë nëse kjo masë nuk do të ndërpritet.
Kusari-Lila thotë se pas vendosjes së kësaj mase, dialogu mes Kosovës dhe Serbisë nuk ka kuptim. Ajo shprehet se arrestimet në veri të Mitrovicës, janë të lidhura me taksën që Qeveria e Kosovës i ka vendosur Serbisë dhe janë bërë me urdhër të presidentit Thaçi.
Radio Evropa e Lirë: Qeveria e Kosovës ka disa ditë që ka filluar aplikimin e taksës doganore për Serbinë 100 për qind. Cili është mendimi juaj për këtë taksë?
Mimoza Kusari-Lila: Prej fillimit kur Qeveria ka paralajmëruar dhe pastaj filloi me zbatimin e masës prej 10 për qind, mendoj se ka qenë një hap i duhur. Në fakt, është i vetmi mekanizëm që Kosova mund ta aplikojë në raport me Serbinë. Herën e parë Qeveria e Kosovës ka pasur një vendim shumë të butë, vendim simbolik. Tash ka kuptim vendimi, për arsye se ka ndikim të drejtpërdrejt në mosblerjen apo në vështirësitë për prodhuesit serbë në plasmanin e produkteve të tyre në Kosovë.
Nëse hyjmë në një rishikim të krejt asaj se çfarë kemi arritur me Serbinë deri më tash, më tepër kemi regres në këto vitet e fundit sesa që ka një progres. Andaj, një masë e cila kthen në pikën në të cilën Serbia duhet ta shohë se edhe ajo ka nevojë për Kosovën, ka qenë më se e domosdoshme.
Pak do të jetë e vështirë që Serbia të njohë Kosovën, ashtu siç kërkon kryeministri (Ramush) Haradinaj në këto rrethana të krijuara tash, por që është e domosdoshme që të vendoset një kufi i asaj se çka është e lejueshme për të hyrë në negociata, pastaj për uljen apo ndryshimin e kësaj mase.
Radio Evropa e Lirë: Si do të ndikojë ky veprim në jetën e qytetarëve të Kosovës?
Mimoza Kusari-Lila: Në Kosovë nuk ndikon në masën sa ekziston perceptimi. Në vitin 2011 kur janë frikësuar kosovarët asokohe se do të mbeteshin pa grurë, apo se do të mbeteshin pa bukë, për shkak se importin kryesor të grurit e bënim nga Serbia. Kosova do të ketë përfitime dhe në veçanti prodhuesit kosovarë, do të kenë përfitime me vazhdimin e mbajtjes së kësaj mase. Do të kenë hapësirë të zgjeruar në tregun kosovar, duke filluar nga produktet e ushqimit, produktet e ndërtimit dhe produktet tjera.
Situata tash është pak më ndryshe me kthimin e forcave policore në veri. Me arrestimin e atyre që dyshohen për vrasjen e Oliver Ivanoviqit. Unë nuk jam e mendimit me kryeministrin Haradinaj, që është proces i ndarë prej procesit të taksës. Unë mendoj se janë dy procese të ndërlidhura dhe besoj se janë procese të ndërlidhura me një mekanizëm i cili e tregon ndikimin e presidentit Hashim Thaçi ende sot në institucionet e sigurisë.
Presidenti Thaçi e ka këtë taktikën e tij, qoftë prej kohës sa ka qenë kryeministër, që në momentin kur i duhet një ndryshim i rregullave të politikës ose të realitetit, ndodh diçka me forcat në veri ose ndonjë aksion atje. Të njëjtën e ka përdorur edhe në vitin 2011, kur janë vendosur masat e reciprocitetit. Asokohe kryeministri pati urdhëruar dërgimin e forcave, katër ditë pas.
Radio Evropa e Lirë: A është masë reciprociteti apo është më tepër vendim politik?
Mimoza Kusari-Lila: Është një mekanizëm që i kundërvihet masave të dëmshme që Serbia i bën ndaj Kosovës. Është masa e vetme që Kosova mund ta kushtëzojë Serbinë. Nuk e kemi forcën e diplomacisë serbe, nuk e kemi forcën e lidhjeve dhe ndikimit që e ka Serbia ndaj Kosovës.
Në veçanti ne jemi shtet i ri dhe jemi popullatë që kemi qenë viktimë, nuk jemi agresori. Shteti i Serbisë ka qenë agresori dhe ka vazhduar ta mbajë një ndikim në Kosovë, qoftë edhe përmes politikës së jashtme. Kjo politikë u ashpërsua muajve të fundit dhe Kosova nuk ka ndonjë mekanizëm tjetër, përveç se të ndalojë atë që ia ofron Serbisë dhe që është qasja në tregun e saj.
Radio Evropa e Lirë: Kundër kësaj takse, përveç shtetin serb, është shprehur edhe Federica Mogherini, e cila ka kërkuar nga Kosova të shfuqizojë menjëherë këtë vendim. Si i shini këto reagime?
Mimoza Kusari-Lila: Reagimet e Bashkimit Evropian, janë të njëanshme. Janë reagime të cilat nuk mund të vlerësohen ose të maten në këtë moment, në rrethanat e krijuara në Kosovë si të barabarta ndaj Kosovës dhe ndaj Serbisë.
Serbia ka bërë shumë më tepër dëme ndaj Kosovës dhe asnjëherë nuk ka kërkuar Federica Mogherini që menjëherë Serbia të ndalë diplomacinë negative, që të ndalë problemet dhe pengesat që ia shkakton Kosovës, ose të jetë shumë më e zëshme ndaj kërcënimeve që qarqet e caktuara serbe i kanë bërë pjesëtarëve të komunitet serbë në FSK, dorëheqjet e masive, e çështje të tjera.
Është një listë e gjatë e veprimeve shumë negative që kanë qenë të orkestruara nga shteti serb dhe asnjëherë nuk e ka përdorur Federica Mogherini këtë vendosmëri që e përdori ndaj palës kosovare për heqjen e kësaj takse.
Radio Evropa e Lirë: A prisni që Qeveria e Kosovës të mos zmbrapset nga ky vendim pas këtyre reagimeve?
Mimoza Kusari-Lila: Unë uroj që jo. Frikësohem vetëm në implikimet e sigurisë pas ngjarjeve të fundit, por kjo masë nuk duhet të hiqet përderisa nuk arrihet një hap pozitiv në dobi të Kosovës, qoftë në zbatimin e marrëveshjeve, qoftë në nivelizimin, gjegjësisht sjelljen e palëve në një pozitë pak a shumë të barabartë, sepse ne nuk e kemi një pozitë të barabartë me Serbinë dhe ajo është e dukshme.
Tashmë po shihet qoftë edhe nga perceptimi ndërkombëtar, por dëmi ekonomik që duhet t’i bëhet Serbisë, është më se i domosdoshëm, që ajo të vetëdijesohet për dëmet e vazhdueshme që i ka sjellë Kosovës, duke filluar nga periudha e luftës dhe më vonë.
Radio Evropa e Lirë: Sa ndikon kjo taksë në dialogun politik në mes Kosovës dhe Serbisë?
Mimoza Kusari-Lila: Tash dialogu politik, në këtë moment, në këto rrethana është i pakuptimtë, nuk ka ndonjë vlerë ose ndonjë peshë. Duhet të arrihet një nivel tjetër. Duhet një reagim pozitiv i Serbisë në raport me ngjarjet në Kosovë, një lëvizje përpara dhe pastaj mund të flasim për dialog ose për strukturim të dialogut. Në këtë fazë, asgjë që mund të diskutohet, nuk i përngjan procesit normal.
Radio Evropa e Lirë: A e shihni të mundshëm arritjen e një konsensusi politik në lidhje me dialogun?
Mimoza Kusari-Lila: Është i domosdoshëm konsensusi politik në Kosovë, në veçanti i forcave politike shqiptare, për arsye se vendosja e objektivave të qarta dhe përcaktimit të platformës dhe së fundmi edhe një ekipi negociator, është interes nacional. Nuk ka të bëjë me çështje të partive në pushtet ose opozitë. Në cilën do rrethanë, edhe nëse ndryshohen vendet e pozitës, kalon në opozitë, dhe opozita kalon në pozitë, prapë që të gjithë akterët së bashku duhet të jenë në procesin e marrëveshjes finale me Serbinë.
